1.7 milyon öğrenci açık öğretimde: Liselerden kaçış sürüyor

www.milliyet.com.tr 13.08.2023

Türkiye’de ilk ve ortaöğretimde toplam 19 milyon 155 bin 571 öğrenci var. Bu öğrencilerin 1 milyon 738 bin 198’si yani yüzde 9’u açık öğretimde okuyor. Eğitim kademelerine göre bakıldığında ortaokulda 171 bin 943, lisede de 1 milyon 566 bin 255 öğrenci var.

Milli Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Ortaokulu Yönetmeliği çerçevesinde ortaokul kısmında 13 yaşın üstündeki çocuklar okuyabiliyor. Yani ortaokul çağını geçmiş olanlar. Lisede ise böyle bir şart yok. O nedenle de son yıllarda 11 ve 12. sınıftaki öğrencilerin sırf üniversiteye daha iyi hazırlanmak için kayıtlarını açık öğretime aldırdıkları görülüyor. Öyle ki aralarında en gözde liselerden öğrenciler dahi bulunuyor.

YETİŞKİNLER DE OKUYOR

Açık lisede yetişkinler de okuyor. MEB’in istatistiklerinden ne kadarının yetişkinlerden ne kadarının lise çağındaki öğrencilerden oluştuğuna dair bilgiye ulaşılamıyor. Ancak son yıllarda pek çok okuldan öğrencilerin kaydını açık liseye aldırdığı biliniyor.

18 yaş altı öğrencilerin açık liseyi tercih etmelerinin farklı sebepleri var. Tüm zamanını kurslara ve özel derslere ayırarak üniversite sınavlarına daha iyi hazırlanmak ilk sırada yer alıyor. Ayrıca devlet okullarında sınavlarda yüksek not almak zor olduğundan Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) düşük gelebiliyor. OBP 30 ile 60 arası ek puan kazandırdığı için OBP’yi yükseltmek isteyen öğrencilere açık öğretim cazip gelebiliyor. Yine ders sayılarının az, sınavlarının kolay olması da tercih sebepleri arasında bulunuyor.

Liselere girişte, Anadolu, fen gibi okul türlerine yerleşemeyen öğrencilerin önlerinde tek seçenek olarak meslek ya da imam hatip liseleri kalıyor. Bu okullara gitmek istemeyen, özel okula gidecek imkânı da olmayan öğrenciler de açık öğretimi tercih ediyor. Ailesine maddi destek sağlamak için çalışmak zorunda kalanlar örgün öğretimden ayrılırken yine kız öğrenciler de ev işlerine yardımcı olması için aileleri tarafından okuldan alınıp açık öğretime kaydediliyor.

‘MÜDÜRLER TEŞVİK EDİYOR’

Konuyla ilgili görüş aldığımız Nazmi Arıkan Fen Bilimleri Eğitim Kurumları Rehberlik Koordinatörü Cihan Yeşilyurt, öğrencilerin 4-5 yıllık eğitim süresinden sıkıldığına dikkat çekti. “Girmek için yarışılan okullardan bile geçişler var” diyen Yeşilyurt, artık öğrenciler için iyi lisenin özgeçmişte yazmasının önemli olmadığını, bazı okullarda müdürlerinin öğrencileri açık liseye teşvik ettiğini söyledi.

Eğitim Uzmanı Salim Ünsal da öğrencilerin özellikle iyi liselerde yüksek not alamama kaygısı yaşadıklarını dile getirerek sınava daha rahat hazırlanmak için açık liselere yöneldiklerini kaydetti. Fen liselerinden bile geçiş olduğunu vurgulayan Ünsal, “Bu öğrencileri neden liselerde tutamıyoruz sorusu gündeme gelmeli. Not verme sistemi daha adil olmalı” dedi.

HER YIL SAYI ARTIYOR

MEB’in istatistikleri incelendiğinde, açık öğretimdeki öğrenci sayısında yaşanan artış dikkat çekiyor. Buna göre 2006-2007’de açık öğretimde 566 bin 967 öğrenci okuyordu. 2021-2022’de ise sayı 1 milyon 738 bin 198’e yükseldi.

10 YILDA 120 ÇOCUK İŞ KAZASINDA ÖLDÜ

Öğrencilerin açık öğretime gitmesinin nedenlerinden biri de çalışmak zorunda kalmaları. Üstelik çoğunun sigortası, güvencesi de yok. İçlerinde çalışırken yaşamlarını yitirenler oluyor. SGK verilerine göre 2011-2021 yılları arasında 18 yaş altı 120 çocuk, ölümlü iş kazalarında yaşamını yitirdi. Ayrıca 968 çocuk iş kazası geçirirken, 22 çocuk da meslek hastalığına yakalandı.