Yapay zekâ kurbanı olmayın

www.milliyet.com.tr 28.07.2024

Yapay zekâ botlarından birine üniversite tercihi yapan adaylar için tercih listesi hazırlamasını istedik. Bazen doğru önerilerde bulunurken bazen de kazanmamızın imkânsız olacağı yüksek puanlı bölümleri yazdırmak istedi

Ozan Ömer Kadüker – Yükseköğretim Kurumları Sınavı sonuçlarına göre üniversite tercih süreci 2 Ağustos’a kadar devam edecek. Adaylar en doğru tercihi yapmak için okul ve kurslardaki rehberlik öğretmenlerinden bilgi alıyor, koçlarla çalışıyor, mezunları araştırıyor. Bu noktada, son yıllarda hayatımıza giren yapay zekâ botları da öne çıkıyor. Pek çok öğrenci botlardan tercih danışmanlığı alıyor. Tercih dönemi için birçok kurs ve üniversite de özel botlar oluşturdu. Ancak uzmanlar yapay zekâya tamamen güvenilmemesi gerektiği konusunda adayları uyarıyor. Çünkü yapay zekâ, hatalı bilgiler verebiliyor, adayın kişiliğine uygun olmayan sonuçlar çıkarabiliyor. Öte yandan sponsorlu içeriklerle adayların belli vakıf üniversitelerine yönlendirilme riski de var.

‘Botlara güvenmeyin’

Botlara tamamen güvenilmemesi gerektiğini aktaran Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık da “Özellikle bazı tercih robotlarının, açıkça olmasa da belirli üniversitelere yönlendirdiği iddiaları dikkate alınmalı. Algoritmalar bazen yanılabilir. En sağlıklı tercih için robotların sunduğu bilgileri eğitim uzmanlarının ve rehber öğretmenlerin görüşleriyle desteklemek gerekir” ifadelerini kullandı. Farklı yapay zekâ botlarına YKS Sayısal’da 23 bininci olduğumuzu belirterek tercih listesi çıkarmasını istedik. İlk bot, genellikle mühendislik bölümlerinin olduğu, sıralamamıza uygun bir liste oluşturdu. Ancak ikinci bot, 23 bininci öğrencinin kazanmasının çok zor olduğu bölümleri önerdi. İşte o liste:

■İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa – Tıp Fakültesi

■Boğaziçi Üniversitesi – Bilgisayar Mühendisliği

■İstanbul Teknik Üniversitesi – Elektrik-Elektronik Mühendisliği

■Hacettepe Üniversitesi- Tıp Fakültesi

■Ege Üniversitesi – Tıp Fakültesi

‘Reklam açısından iyi bir taktik’

Konuyla ilgili görüş aldığımız İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. B. Berk Üstündağ “Botun elinde güncel veri tabanı var mı? Önemli olan bu. Ayrıca önerdiği bölümler öğrenciye uygun mu? İş bulma, kişinin mesleğe uyum sağlaması, önümüzdeki 30 yıldaki geleceği gibi 7-8 parametre var. Kişiye uygunluk için bunları yapması lazım. Sadece puana göre sıralama yapsa bile diğer kısımlar yok. Eğer puan sıralamasında dahi hata yapıyorsa aceleyle yapılıp servis edilen uygulamalardır” dedi.  Üstündağ, “Cüzi bir maliyetle bir vakıf üniversitesi bunu yapabilir. Buna ‘Custom GBT’ deniyor. Reklam açısından iyi bir taktik” diye konuştu.

‘Uzmana teyit ettirin’

Yapay zekânın önerilerini Eğitim Uzmanı Cihan Yeşilyurt’a sorduk. İki farklı öneriyi de inceleyen Yeşilyurt, önerilerin karışık olduğunu belirterek şunları söyledi: “Listeyi neye göre veriyor? Öğrenciyi tanıması lazım. İlgi ve isteklerini bilmesi lazım. Ayrıca listede bu sıralamayla kazanılmayacak bölümler var. Tercihlerde çok fazla değişken var. Adayların duyguları, istekleri de işin içine giriyor. Bu mekanik bir şey değil. Belki sıralaması çok daha iyi ama aday üniversiteyi sevince tercih edebilir. Sadece yapay zekâ kullanılan tercihlere güvenmemek lazım. Eğer kullanıyorsanız da son aşamada bir rehber öğretmene danışılmalı. Son kontrolü onlara yaptırmalılar.”

Yeşilyurt’un 23 bin sıralamalı adaya tercih önerileri ise şöyle:

■ İstanbul Üniversitesi-Bilgisayar Mühendisliği (İng)

■İ.Ü. Cerrahpaşa – Bilgisayar Mühendisliği

■Marmara Üniversitesi – Endüstri Mühendisliği (İng)

■İstanbul Medeniyet Üniversitesi – Bilgisayar Mühendisliği

■İ.Ü Cerrahpaşa- Endüstri Mühendisliği